Nghiên cứu & thử nghiệm mới liên quan đến thảo dược & da liễu – Tác dụng của tỏi trong da liễu

22/10/2025
Nghiên cứu & thử nghiệm mới liên quan đến thảo dược & da liễu - Tác dụng của tỏi trong da liễu

Tỏi là một loại thảo dược phổ biến và dễ dàng tìm kiếm tại Việt Nam, được biết đến rộng rãi nhờ các đặc tính sinh học và đóng vai trò quan trọng như một chất chống oxy hóa. Mục đích của bài tổng quan này là thu thập và tóm tắt tất cả các thí nghiệm in vitro và in vivo hướng đến da liễu cũng như các thử nghiệm lâm sàng về chế phẩm tỏi. 

Việc tìm kiếm các tài liệu chuyên sâu kết hợp đưa vào nghiên cứu thực tế đã cho thấy mối liên kết và hiệu quả rõ ràng trong việc sử dụng tỏi để chăm sóc và hỗ trợ điều trị, cải thiện một số vấn đề về da liễu.

Giới thiệu chung

Tỏi ( Allium sativum ) là một trong những bài thuốc thảo dược được nghiên cứu kỹ lưỡng nhất, bán chạy nhất và đã được sử dụng phổ biến để điều trị nhiều vấn đề sức khỏe trong nhiều thế kỷ. 

Các loại chế phẩm

Tỏi là một chi gồm khoảng 500 loài thuộc họ Liliaceae và lớp Allium, là những cây thân hành hình củ. Có bốn chế phẩm tỏi, bao gồm nước ép tỏi sống (RGJ), nước ép tỏi nóng (HGJ), bột tỏi khô (DGP) và chiết xuất tỏi ủ (AGE).

 Các loại chế phẩm tỏi khác nhau có đặc tính dược lý khác nhau, và trong số bốn chế phẩm tỏi, AGE là loại hữu ích nhất. Chiết xuất tỏi được làm từ tép tỏi nguyên củ hoặc thái lát, ngâm trong dung dịch cồn trong các khoảng thời gian khác nhau. 

Thành phần

Chiết xuất tỏi già (AGE) là một hỗn hợp phức tạp. Các thành phần của nó bao gồm allin, cycloalliin, S-allyl-L-cysteine, S-methyl-L-cysteine, S-ethylcysteine, S-1-proponyl-L-cysteine, S-allylmercapto-L-cysteine, fructosyl-arginine và beta-chlorogenin. Ngoài ra, nó còn chứa L-arginine, L-cysteine ​​và L-methionine

 Thành phần chính trong tỏi
Thành phần chính trong tỏi

Cơ chế

Các hợp chất liên quan đến cơ chế sinh học như flavenol, hợp chất lưu huỳnh và seleno đã được xác định. Tỏi cũng được đặc trưng bởi các hợp chất phân cực hơn có nguồn gốc phenolic và steroid cho thấy các đặc tính dược lý thú vị.  Chiết xuất tỏi già kích thích các chức năng miễn dịch như tăng sinh tế bào lympho, giải phóng cytokine, hoạt động NK và thực bào.

Phản ứng có hại

Các phản ứng có hại liên quan đến tỏi có thể bao gồm viêm da tiếp xúc kích ứng, viêm da tiếp xúc dị ứng, viêm da tiếp xúc protein, viêm da dạng zona, nổi mề đay tiếp xúc và gây bệnh pemphigus. Mục đích của bài đánh giá này là thu thập và tóm tắt tất cả các thử nghiệm trong ống nghiệm, trong cơ thể sống và lâm sàng về các chế phẩm tỏi và công dụng của chúng trong da liễu.

Ứng dụng của tỏi trong da liễu

Tác dụng chống oxy hóa

Điều quan trọng là S-allylcysteine ​​(SAC) và S-allylmercaptocysteine ​​(SAMC) là những hợp chất organosulfur chính trong chiết xuất tỏi ủ, giúp ngăn ngừa tổn thương oxy hóa. 

  • AGE phát huy tác dụng chống oxy hóa bằng cách loại bỏ các gốc oxy phản ứng (ROS), tăng cường các enzyme chống oxy hóa của tế bào như superoxide dismutase, catalase, glutathione peroxidase và tăng cường glutathione trong tế bào. 
  • AGE bảo vệ DNA khỏi các gốc tự do và chống lại tổn thương do tia UV gây ra. Nó cũng bảo vệ chống lại một số dạng suy giảm miễn dịch do tia UV gây ra. 

Vi tuần hoàn da

Một nghiên cứu mù đôi ngẫu nhiên có đối chứng giả dược cho thấy 5 giờ sau khi dùng bột tỏi, lưu lượng máu mao mạch dưới da tăng đáng kể 55% ở những người tình nguyện khỏe mạnh. Sự gia tăng vận tốc hồng cầu là kết quả của sự giãn mạch các tiểu động mạch tiền mao mạch, làm tăng đường kính cột hồng cầu trung bình 8,6%.

Ứng dụng của tỏi trong da liễu
Ứng dụng của tỏi trong da liễu

Tác dụng điều hòa miễn dịch

Các protein điều hòa miễn dịch chính đã được xác định là lectin tỏi. Chiết xuất tỏi già có tác dụng điều hòa miễn dịch mạnh hơn tỏi sống. Chiết xuất tỏi có khả năng kích thích sự tăng sinh tế bào lympho và thực bào đại thực bào, kích thích sự thâm nhiễm của đại thực bào và tế bào lympho vào khối u được cấy ghép, gây phì đại lách, kích thích giải phóng interleukin-2, yếu tố hoại tử khối u alpha và interferon-gamma, đồng thời tăng cường hoạt động của tế bào sát thủ tự nhiên và tế bào sát thủ được kích hoạt bởi lymphokine. Những hoạt động này phản xạ kích thích hiệu quả đáp ứng miễn dịch. 

Chống ung thư

Hai hợp chất organosulfur có nguồn gốc từ tỏi như Se-methyl selenocysteine ​​và gamma-glutamyl-Se-methyl selenocysteine ​​cho thấy hoạt động chống ung thư. Chúng bao gồm tác dụng lên các enzym chuyển hóa thuốc, đặc tính chống oxy hóa, ức chế sự phát triển của khối u, apoptosis, hình thành mạch máu và tăng tế bào giết tự nhiên (NK). Một nghiên cứu phân tử cho thấy diallyl trisulfide (DATS) là một hợp chất chống ung thư tiềm năng đối với ung thư da. Các nghiên cứu cho thấy diallyl disulfide (DADS) gây ra apoptosis phụ thuộc caspase thông qua con đường nội tại qua trung gian ty thể trong các tế bào u hắc tố và dường như là một ứng cử viên tốt cho tác nhân chống khối u chống lại u hắc tố.

Bảo vệ khỏi tia UVB

Tỏi kích thích sự phát triển của đại thực bào và tế bào lympho, đồng thời bảo vệ chống lại sự ức chế miễn dịch do tia cực tím. Chiết xuất tỏi già chứa các thành phần bảo vệ chống lại sự ức chế quá mẫn cảm do tia UVB gây ra và cho thấy cơ chế bảo vệ là thông qua sự đối kháng với sự trung gian của axit cis-urocanic của dạng ức chế miễn dịch này.

Ứng dụng của tỏi trong da liễu
Ứng dụng của tỏi trong da liễu

Ứng dụng da liễu của chiết xuất tỏi bôi ngoài da

Bệnh vẩy nến

Sự hoạt hóa yếu tố phiên mã hạt nhân kappaB hiện đã được chứng minh có liên quan đến bệnh vẩy nến. Các nghiên cứu sâu rộng trong vài năm gần đây đã chỉ ra con đường này. Yếu tố phiên mã này có thể bị ức chế bởi tỏi (diallyl sulfide, S-allylmercaptocysteine, ajoene).

Rụng tóc từng vùng

Một thử nghiệm có đối chứng ngẫu nhiên mù đôi cho thấy việc sử dụng gel tỏi làm tăng đáng kể hiệu quả điều trị của betamethasone valerate bôi ngoài da trong chứng rụng tóc từng mảng và có thể là liệu pháp bôi ngoài da bổ sung hiệu quả cho chứng rụng tóc từng mảng.

Sẹo lồi

Sẹo lồi là một bệnh tăng sinh xơ hóa mạn tính. Người ta đưa ra giả thuyết rằng chiết xuất tỏi có khả năng ức chế yếu tố nhân k B (NF-κB), oxit nitric (NO), metalloproteinase ma trận (MMP)-2, Interleukin-6 (IL-6) và enzyme chuyển angiotensin (ACE); do đó, nó có tiềm năng là một phương pháp điều trị sẹo lồi hiệu quả.

Chữa lành vết thương

Theo một nghiên cứu do Bojs và cộng sự thực hiện , dị ứng tiếp xúc với tỏi có thể có hiệu quả trong việc chữa lành vết thương. Nghiên cứu trên vết thương da gà tiếp xúc với chiết xuất tỏi lâu năm cho thấy sự gia tăng tái biểu mô và tân mạch phụ thuộc vào liều lượng.

Nhiễm trùng do virus

Các thành phần của tỏi đã được chứng minh là có tác dụng kháng vi-rút và ức chế sự tăng sinh tế bào của các tế bào bị nhiễm vi-rút. Một thử nghiệm có đối chứng giả dược cho thấy việc sử dụng chiết xuất cloroform từ tỏi giúp chữa khỏi hoàn toàn mụn cóc trên da mà không tái phát sau 3–4 tháng.

Ứng dụng da liễu của chiết xuất tỏi bôi ngoài da
Ứng dụng da liễu của chiết xuất tỏi bôi ngoài da

Chai da

Một thử nghiệm lâm sàng cho thấy việc bôi chiết xuất tỏi lên các vết chai da có thể loại bỏ hoàn toàn các vị trí này. Mô fibrin xung quanh nang chai bị phân hủy và nang bị tách khỏi mô chính. Điều này dường như là do tác dụng tiêu fibrin của chiết xuất tỏi.

Nhiễm trùng nấm

Theo một nghiên cứu, diallyl sulfide (DAS) và diallyl disulphide (DADS) ức chế đáng kể sự tiết proteinase, phospholipase và dị hình ở nấm Candida albicans. Do đó, các hợp chất này có thể hoạt động như một chất kháng nấm mạnh trong việc kiểm soát bệnh nấm Candida. Mặt khác, ajoene (hợp chất thiosulfinate có nguồn gốc từ allium) đã được chứng minh là có hiệu quả trong điều trị ngắn hạn bệnh nấm chân. Một nghiên cứu cho thấy việc sử dụng ajoene dưới dạng kem 0,4% (w/w) dẫn đến việc chữa khỏi hoàn toàn bệnh nấm chân trên lâm sàng.

Do đó, ajoene có thể là một loại thuốc kháng nấm thay thế, hiệu quả và chi phí thấp cho liệu pháp ngắn hạn bệnh nấm chân và nấm nông. Việc ajoene có thể dễ dàng được điều chế từ chiết xuất cồn của tỏi có thể làm cho nó phù hợp với chăm sóc sức khỏe cộng đồng ở các nước Thế giới thứ ba. 

Bệnh Leishmaniasis

Điều trị bệnh leishmaniasis có thể liên quan đến đáp ứng miễn dịch loại Th1. Các nghiên cứu in vivo và in vitro chứng minh rằng chiết xuất tỏi làm giảm tổn thương bàn chân ở chuột BALB/c bị nhiễm leishmania mexicana bằng cách kích thích sản xuất IFN-gamma từ tế bào T như một chất điều hòa miễn dịch Th1. In vitro , chiết xuất tỏi làm giảm nhiễm trùng đại thực bào thông qua việc kích thích sản xuất oxit nitric (NO). 

Do đó, nó có thể tác động lên cả tế bào T và đại thực bào để kích thích sản xuất IFN-gamma và tổng hợp NO để tiêu diệt ký sinh trùng. Ngược lại, một nghiên cứu mù đôi, có đối chứng giả dược trên 197 bệnh nhân được dùng kem tỏi 5% hoặc giả dược đã chứng minh rằng nó không phải là phương pháp điều trị hiệu quả cho bệnh leishmaniasis ở da.

Chống lão hóa

Theo một cuộc điều tra, tỏi cho thấy tác dụng có lợi đối với khả năng tăng sinh tối đa của nguyên bào sợi trong thời gian dài, do đó, tỏi có thể đóng vai trò như một chất chống lão hóa và trẻ hóa.

Ứng dụng da liễu của chiết xuất tỏi bôi ngoài da
Ứng dụng da liễu của chiết xuất tỏi bôi ngoài da

Kết luận

Chiết xuất tỏi có thể ức chế quá trình quang ung thư và kem chống nắng chứa chiết xuất tỏi có thể có giá trị ở các nước Úc và trong các tình trạng dễ gây ung thư, chẳng hạn như hội chứng Gorlin và bệnh khô da sắc tố. Ngoài ra, chiết xuất tỏi có thể có hiệu quả trên khả năng tăng sinh tối đa của nguyên bào sợi, và các loại kem chứa chiết xuất tỏi có thể đặc biệt có giá trị trong việc ngăn ngừa lão hóa da và là một phương pháp bổ sung mới cho quá trình trẻ hóa.

Mặt khác, chiết xuất tỏi đã được báo cáo là chất điều hòa miễn dịch Th1 và cơ chế bệnh sinh của bệnh vẩy nến có liên quan đến Th1, do đó, chiết xuất tỏi có thể có hiệu quả đối với bệnh vẩy nến khi kết hợp với steroid bôi ngoài da và thuốc làm mềm da như một phương pháp bổ sung mới cho liệu pháp điều trị vẩy nến.

CÔNG TY CỔ PHẦN HÒA BÌNH PHARMA

Địa chỉ: Xóm Đồng Sẽ, xã Nhuận Trạch, huyện Lương Sơn, Tỉnh Hòa Bình

Website: https://thuanmocpharma.vn/

Facebook: Dược liệu Thuần Mộc – Giải pháp cho da liễu Việt

Mobile: 0963.833.928

Email: hoabinhpharmasp@gmail.com

Google Map: https://maps.app.goo.gl/pRfXWB85ukPhwutk9

 

Để lại một bình luận